Wydrukuj tę stronę
sobota, 10 październik 2020 10:33

Architektura socrealistyczna - co ją charakteryzowało?

Oceń ten artykuł
(1 Głos)
Aleja Róż Aleja Róż

Umacnianie się socjalizmu oznaczało jego wpływ na różne sfery życia – w tym również na architekturę. W przestrzeniach miejskich zaczęły pojawiać się budynki, których estetyka i styl odbiegały znacząco od poprzednich. Co więcej, czas odbudowy polskich miast, a w szczególności Warszawy, pokazał, jak socrealizm w architekturze stał się wyznacznikiem nowych trendów. 

 

Monumentalizm, który wysuwa się na pierwszy plan

Charakterystyczny dla socrealizmu w architekturze jest przede wszystkim monumentalizm. Nie powinien on dziwić, gdyż był on tożsamy z wielkością władzy i idei socjalizmu - jako jedynej i słusznej. Ogromne i potężne budynki miały symbolizować przemiany, które miały stworzyć szczęśliwe oraz sprawiedliwe społeczeństwo. Wielkość i potęga gmachów miała swoje korzenie w założeniu, że im więcej, tym lepiej, im bardziej rzucająca się w oczy budowla, tym jest ciekawsza i ładniejsza.

Co jeszcze wyróżnia socrealizm w architekturze?

Dla architektury doby socrealizmu charakterystyczne są takie cechy jak symetria oraz regularność. Cechy te w socrealistycznej architekturze nie znalazły się przypadkowo - mają one zwracać uwagę na fakt, że podobnie jak budynki, również społeczeństwo jest dobrze zorganizowane i zaplanowane przez władzę socjalistyczną. Twórcy socrealistycznej architektury kierowali się tym, aby zwykli ludzie mogli odnaleźć dobrze sobie znane elementy czy formy. Dlatego też projektując takie gmachy jak np. Pałac Kultury i Nauki w Warszawie wzorowano się na klasycyzmie i renesansie. Chętnie wykorzystywano motyw kolumn, czy filarów. Ciekawym rozwiązaniem, które również często stosowano były różnego rodzaju łuki oraz charakterystyczne bardzo zdobione wykończenia elewacji gmachów.

Nie można zapominać, że socrealizm w architekturze miał do spełnienia swoje zadanie, o którym już wspomniano – miał wskazać na potęgę i znaczenie jednego słusznego systemu, w którym to społeczeństwo jest nad obywatelem i ten powinien mu się podporządkować. Każda z dekoracji miała przekaz ideologicznych, przedstawiała bowiem prostych ludzi przy wykonywaniu swoich codziennych obowiązków. Zgodnie bowiem z przesłaniem to dla prostych ludzi sztuka socrealizmu była przeznaczona. Jednak aby nadać jej trochę wyjątkowości każdą z budowli dekorowaną dużą ilości zbędnych detali o wątpliwej jakości artystycznej.

Wartość architektury socrealistycznej

Trudno jest w jednoznaczny sposób ocenić wartość architektury tamtego czasu, tym bardziej, że ówcześni artyści deklarujący się jako opozycja wobec władzy, mieli do niej, z ideologicznych względów, negatywny stosunek. Obecnie coraz więcej osób odnajduje w architekturze socrealizmu wiele pozytywnych aspektów i prawdziwych perełek (więcej na temat jej założeń można przeczytać na https://architectu.pl/artykuly/Pa%C5%82ace-dla-ludu.-Architektura-mieszkaniowa-polskiego-socrealizmu ), które wskazują na piękno budynków budowanych w tym stylu.